Bazylika na Pradze

Na początku XX w. w miejscu na którym dziś wznosi się Bazylika Najświętszego Serca Jezusowego było przedmieściem Warszawy i należało do parafii NMP Loretańskiej która obejmowała następujące miejscowości: Bródno, Czaplowiznę, Elsnerów, Gocław, Gocławek, Grochów, Kawęczyn, Lewidów, Nowe Bródno, Pelcowiznę, Targówek Kolonię, Utratę, Wygodę, Zaciszę oraz Ząbki.

Ponieważ ludności przybywało małą drewnianą kaplicę, która znajdowała się przy skrzyżowaniu ulic Otwockiej i Kawęczyńskiej, ówczesny proboszcz parafii NMP Loretańskiej ks. Ignacy Dudrowicz podjął decyzję o wybudowaniu nowego murowanego kościoła przy skrzyżowaniu ulic Otwockiej i Kawęczyńskiej.

Z wielką pomocą w budowie świątyni przyszli znani z działalności dobroczynnej Michał Radziwiłł oraz jego małżonka Maria z Zawiszów Radziwiłłowa. 30 marca 1904 roku księżna Maria, otrzymała błogosławieństwo papieża Piusa X na ufundowanie nowej świątyni, wzorowanej na bazylice rzymskiej Św. Pawła za Murami. Ten odręcznie pisany przez Ojca Świętego dokument jest do dzisiaj pieczołowicie przechowywany w archiwum parafii Najświętszego Serca Jezusowego.

Budowa monumentalnej świątyni rozpoczęła się w roku 1907. Autorem tej budowli był architekt Hugon Kudera. Pracę jego kontynuował Łukasz Wolski, a ze zniszczeń wojennych projektował odbudowę prof. Stanisław Marzyński.

Budowę tego kościoła rozpoczęto z dużym rozmachem. Do wnętrza sprowadzono z Włoch wspaniałe bazaltowe kolumny. Pierwsza wojna światowa zmieniła jednak warunki ekonomiczne i zdeprecjonowała wartość książęcej fundacji.

W czasie prowadzenia prac w kościele dolnym kard. A. Kakowski dekretem z dnia 25 października 1919 roku erygował parafię Najświętszego Serca Jezusowego. Dekret erekcyjny nabrał mocy obowiązującej od 1 listopada 1919 roku, a jego wykonawcą został ówczesny dziekan Pragi i wielki społecznik ks. Ignacy Kłopotowski.

W roku 1923 mogła księżna mogło już oglądać swoje dzieło, wprawdzie dopiero w stanie surowym, ale już w całości. Brakło jeszcze wieży i dwóch przybudówek, schody były jeszcze prowizoryczne drewniane, nie było przewidzianej nadbudówki nad zakrystią, ale i tak widok był imponujący. Nawet jeśli z zewnątrz widać było tylko gołe mury, to w środku granitowe kolumny sprawiały na patrzących wielkie wrażenie. Kościół był gotów do konsekracji, którą ks. Kardynał Aleksander Kakowski wyznaczył na dzień 16 września 1923 roku.

Wielkim życzeniem księżnej Marii Radziwiłłowej było, nowo wybudowana na Pradze świątynia była również centrum wychowawczym dla dzieci i młodzieży. Wcześniej odwiedziła dzieło wychowawcze Księdza Bosko w Turynie na Valdocco i zabiegała, by również tu na Pradze pracę podjęli duchowi synowie tego świętego - Salezjanie. Okazało się to możliwe dopiero w 1931 r. już po śmierci fundatorki, która zapisała w testamencie cały swój majątek łącznie z bazyliką kardynałowi Augustowi Hlondowi, Prymasowi Polski. Prymas zrezygnował z darowizny księżnej na korzyść kardynała Kakowskiego ten z kolei szanując wolę księżnej postanowił przekazać parafię oraz bazylikę wraz z całym majątkiem salezjanom na wieczne czasy. Aktu tego dokonał specjalnym dekretem nr. 6057 z dnia 18 listopada 1931 roku. Salezjanie przy Bazylice otworzyli Oratorium, które istnieje i działa do dziś, obejmując opieką - wychowawczą dzieci i młodzież.

Wnętrze świątyni, starannie utrzymywane przez Księży Salezjanów, ma prezbiterium, zaprojektowane przez prof. St. Marzyńskiego. Malarstwo ścienne w prezbiterium wykonał malarz salezjański O. Kiljan. Pozostała część bazyliki, z wyjątkiem kaplic przy prezbiterium, ma współczesną polichromię (fresk), małżeństwa Oziminów. Polichromię kaplicy Najświętszego Sakramentu i kaplic przy prezbiterialnych wykonał art. mai. Molga.

W lewej nawie znajduje się tablica poświęcona Papieżowi Piusowi XI, który jako Nuncjusz Apostolski w Polsce, pobłogosławił w 1921 r. budowę tej świątyni i powiedział: Najpiękniejszy kościół w Polsce (La piu Bella chiesa In Polonia)

W latach 1980-86 na tyłach Bazyliki zbudowano Dom Parafialny i Inspektorialny Towarzystwa Salezjańskiego.

W 1986 roku z lewej strony Bazyliki ustawiono pomnik św. Jana Bosko.

Na początku 1996 roku staraniem ks. Jana Gniedziejko rozpoczęto, zgodnie z pierwotnym zamysłem architektonicznym, prace zmierzające ku ukończeniu budowy wieży. Budowa została zakończona dopiero po 5 latach przez kolejnego proboszcza ks. Wiesława Kanie 22 czerwca 2001 roku.

W latach 2009-10 przed wejściem do bazyliki ustawiono rzeźby sw. Pawła i Piotra.

Obok kościoła Św. Floriana i kościoła na Kamionku, kościół Najświętszego Serca Jezusowego jest najbardziej reprezentacyjną świątynią Warszawy prawobrzeżnej.

Od początku istnienia parafii funkcje proboszczów w kolejnych latach pełnili następujący kapłani:

ks. Jan Poskrobko 1919 - 1931
ks. Antoni Hlond (SDB) 1931 - 1945
ks. Stanisław Halagiera (SDB) 1945 - 1951
ks. Alojzy Malewski (SDB) 1951 - 1966
ks. Wincenty Zalewski (SDB) 1966 - 1972
ks. Jan Bartnik (SDB) 1972 - 1974
ks. Leon Walaszek (SDB) 1974 - 1980
ks. Henryk Szydlik (SDB) 1980 - 1986
ks. Kazimierz Gałaj (SDB) 1986 - 1990
ks. Jan Gniedziejko (SDB) 1990 - 1997
ks. Wiesław Kania (SDB) 1997 - 2009
ks. Dionizy Mróz (SDB) 2009 - 2012
ks. Edmund Modzelewski (SDB) 2012 - 2023
ks. Adam Wtulich (SDB) 2023 -

LD/TP/Bazylika NSJ
ks. Kazimierz Franczak SDB

Ciekawostki

  • Pierwszy opracowany projekt zakładał budowę w w stylu neogotyckim wzdłuż ulicy Kawęczyńskiej centralnie usytuowanej kaplicy oraz dwóch gmachów szkolnych. Projekt został zatwierdzony przez rosyjskich urzędników, ale nie doszło do budowy. Po śmierci męża stery przedsięwzięcia przejęła księżna Maria, której bliższe były wczesnochrześcijańskie rzymskie bazyliki i właśnie takiej świątyni zapragnęła dla Pragi.
  • Monumentalne kolumny granitowe bazyliki zostały pierwotnie wykonane dla bazyliki św. Pawła za Murami w Rzymie. Okazały się jednak za krótkie i zostały sprzedane w 1915 roku Marii z Zawiszów Radziwiłłowej, która oddała je na potrzeby wznoszonej Bazyliki.
  • W 1915 do transportu 24 kolumn z Włoch użyto specjalnie do tego celu połączonych wagonów.
  • Księżna Radziwiłłowa wykorzystała swoje znajomości i prestiż na dworach europejskich, by spokojnie przeprowadzić transport kolumn przez dwie linie frontu I wojny światowej.
  • Bazylika na Kawęczyńskiej była największym kościołem przedwojennej Warszawy.
  • Po śmierci Stalina w marcu 1953 roku nakazano ks. proboszczowi Alojzemu Malewskiemu bić w dzwony. Kiedy klerycy (był wśród nich późniejszy proboszcz Jan Gniedziejko) zaczęli ciągnąć sznury, dzwon pochodzący z 1712 roku przez moment bił żałośnie po czym pękł. Został naprawiony później przez pracowników Politechniki Warszawskiej.
  • 8 czerwca 1991 roku Ojciec św. Jan Paweł II odprawił z bazylice NSJ uroczystą Mszę św.

Więcej na ten temat


Ważne linki


Galeria historyczna


Tymczasowa kaplica przy ul. Otwockiej

Galeria


 

Wasze komentarze

64x64

Krzysztof napisał:

Szkodę nieodżałowaną uczynił ktoś Bazylice około 1970 roku odcinając płaskorzeźby z drogą krzyżową, a w to miejsce wstawiając para modernistyczne (przepraszam za słowo) bohomazy, które nie dość że zastąpiły wspaniałe artefakty to jeszcze "wskoczyły" na stiuki i miejsca pod oknami ... fuj !!!!!!!!!!!!!!!!!
2017-11-05 16:19

Dodaj komentarz

Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. Twoja-Praga.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii

Polub nasz fanpage i bądź na bieżąco

Polecamy

Bezpłatne ogłoszenia